Bilgilendirme yönetmeliği
Birinci bölüm
Amaç, kapsam, dayanak ve tanımlar
Amaç
Madde 1 – (1) bu yönetmeliğin amacı, belli bir sigorta ilişkisine girmek isteyen kişilerin, gerek sözleşmenin müzakeresi gerekse kurulması sırasında sözleşmenin konusu, teminatları ve diğer özellikleri hakkında oluşabilecek bilgi eksikliklerinin giderilmesi ile sözleşmenin devamı sırasında ortaya çıkabilecek ve sözleşmenin işleyişi ile ilgili olarak sigorta ettireni, sigortalı veya lehdarı etkileyebilecek nitelikteki değişiklik ve gelişmelerden haberdar edilebilmesini teminen sigortacı tarafından yerine getirilmesi gereken görev ve yükümlülüklere dair usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) bu yönetmelik, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı türk ticaret kanunu ve özel sigortacılık mevzuatı kapsamında risk üstlenen tüm kurum ve kuruluşlar ile acenteleri kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) bu yönetmelik, 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayılı sigorta murakabe kanununun ek 2 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 – (1) bu yönetmelikte yer alan;
A) acente: ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tabi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimi bir surette sigortacının nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigortacı adına yapmayı meslek edinen kişileri,
B) bilgilendirme formu: sözleşme kurulmadan önce sözleşmeye taraf olmak isteyen ve talep edilmesi halinde sigortadan faydalanacak diğer kişilere sigortacı tarafından verilen ve sigortanın kapsamı, işleyişi ve tazminat ödeme kurallarına ilişkin özet bilgileri içeren belgeyi,
C) lehdar: can sigortalarında, sigorta sözleşmesine taraf olmamakla birlikte lehine sigorta sözleşmesi akdedilen ve rizikonun gerçekleşmesi halinde kural olarak sigorta tazminatını sigortacıdan isteme hakkına sahip olan kişiyi,
Ç) müsteşarlık: hazine müsteşarlığını,
D) sigorta ettiren: sigortacı ile sigorta sözleşmesi akdederek sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde prim ödemek suretiyle teminat altına alan kişiyi,
E) sigortacı: belli bir prim karşılığında sigorta sözleşmesi ile risk üstlenen kişiyi,
F) sigortalı: zarar sigortalarında menfaati teminat altına alınan, can sigortalarında ise üzerinde riziko gerçekleşme ihtimali olan kişiyi,
İfade eder.
İkinci bölüm
Bilgilendirme yükümlülüğü
Bilgilendirmeye ilişkin genel ilkeler
Madde 5 – (1) sigortacının bilgilendirme yükümlülüğü, sigortacı tarafından sigorta sözleşmesine taraf olmak isteyen kişilere ve sigorta ettirene karşı sözlü ve yazılı şekilde yerine getirilir.
(2) bilgilendirme yükümlülüğü, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce başlar ve sözleşmenin geçerli olduğu süre içinde de devam eder.
(3) sigortacı, dürüstlük ilkeleri çerçevesinde; sözleşmenin müzakeresi, kurulması ve devamı sırasında sigorta ettirene, sigortayla ilgili teknik konularda yardımcı olmak, yapılacak veya yapılmış sigortacılık işleminin özellikleri ve sözleşmeye konu sigorta teminatı ile sigortanın işleyişi hakkında gerekli her türlü bilgiyi sözlü ve yazılı olarak sağlamak ve sigorta ettireni yanıltıcı her türlü hal ve davranıştan kaçınmak zorundadır.
Bilgilendirme ile yükümlü olanlar ve bilgilendirmeyi talep edebilecek diğer kişiler
Madde 6 – (1) sözleşme kurulmadan önce veya sözleşmenin müzakeresi yahut devamı sırasında, 12 nci ve 13 üncü madde hükümleri hariç olmak üzere, sigortacı için bu yönetmelikte öngörülen yükümlülükler sigortacının acenteleri için de geçerlidir.
(2) talep halinde sigortacı, sigorta ettirene karşı bilgilendirme konusundaki tüm yükümlülüklerini sigortadan faydalanacak kişilere karşı da yerine getirmek zorundadır.
Bilgilendirme yükümlülüğünün gereği gibi yerine getirilmemesi
Madde 7 – (1) sigorta sözleşmesinin müzakeresi, kurulması ve devamı sırasında, bilgilendirme yükümlülüğü gereği gibi yerine getirilmemiş veya sigortacı hakkında yanıltıcı bilgi verilmiş ya da bu yönetmeliğin 8 inci maddesinde düzenlenen bilgilendirme formu gereği gibi teslim edilmemiş yahut bilgilendirme formunda yer alan bilgiler gerçeğe aykırı şekilde düzenlenmiş ve bu hallerden herhangi biri sigorta ettirenin kararına etkili olmuş ise, sigorta ettiren sigorta sözleşmesini feshedebileceği gibi, varsa uğradığı zararın tazminini de talep edebilir.
Üçüncü bölüm
Sözleşmenin müzakeresi ve kurulması sırasındaki bilgilendirme yükümlülüğü
Bilgilendirme formu ve içeriği
Madde 8 – (1) sigortacı, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önceki müzakere safhasında sözleşmeye taraf olmak isteyen kişilere bilgilendirme formunun bir suretini verir.
(2) bilgilendirme formunun şekil ve içeriği müsteşarlıkça tespit edilir. Ancak, bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip, bilgilendirme formu halihazırda mevcut bulunmayan sigorta türleri için, sigortacı tarafından asgari olarak;
A) sigortacı ile acenteye ilişkin unvan ve iletişim bilgilerini,
B) akdedilecek sözleşmeye ilişkin genel uyarıları,
C) sözleşme ile verilen teminatları,
Ç) sigorta teminatının istisnaları ile her bir sigorta türü için teminat kapsamı dışında olup da, poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek sözleşme ile teminat kapsamına alınabilecek kıymetleri, rizikoları veya sözleşmeye eklenebilecek özel hükümler ve klozlara ilişkin bilgileri,
D) tazminata ilişkin genel bilgiler ile tazminat ödeme kurallarını,
E) şikayet ve bilgi taleplerine ilişkin bilgileri,
İçerecek şekilde hazırlanacak geçici bilgilendirme formları kullanılır. Müsteşarlık, bilgilendirme formlarının kapsam ve içeriğini değiştirmeye yetkilidir.
Bilgilendirme formu ve diğer belgelerin verilmesi
Madde 9 – (1) bilgilendirme formunun ilgili bölümleri sigortacı tarafından gerçeğe ve mevzuata uygun şekilde doldurulur. Sigortacı ayrıca, bilgilendirme formlarının basımını yapmak ve formları acentelerine zamanında ve yeterli sayıda tevdi etmek zorundadır. Bilgilendirme formlarının basım ve dağıtımına ilişkin tüm giderler sigortacıya aittir.
(2) en az iki nüsha düzenlenecek bilgilendirme formu, sözleşmenin kurulmasından önce sigortacı tarafından kaşelenip imzalandıktan sonra, sözleşmeye taraf olmak isteyen kişiye imza karşılığı verilir. Sigortacı formun bir nüshasını saklamak zorundadır. İmza, sigorta ettirenin, sigorta sözleşmesi ve işleyişi hakkında bilgi sahibi olduğu hususunda aksi ispat edilebilir karine teşkil eder.
(3) sigortacının bilgilendirme yükümlülüğünü mevzuata ve usulüne göre ifa etmiş sayılabilmesi için sözlü veya yazılı olarak sağlanan bilgilerin eksik, yanlış veya yanıltıcı olmaması gerekir.
(4) sigorta poliçesi ve bilgilendirme formunun yanı sıra, sigortacı, sözleşmeye konu sigortaya ait sigorta genel şartları ile rizikonun gerçekleşmesi halinde tazminat başvurusunda talep edilebilecek bilgi ve belgelere ilişkin listeyi sigorta ettirene veya sözleşmenin kurulması sırasında sözleşmeye taraf olmak isteyen kişiye vermek zorundadır.
Dördüncü bölüm
Sözleşme kurulduktan sonra sigortacının yükümlülükleri
Ve sigorta ettirenin bilgilendirilmesi
Sigortacının genel bilgilendirme yükümlülüğü
Madde 10 – (1) sigortacı, sözleşmeye konu sigortaya ilişkin mevzuatta meydana gelen değişiklikler başta olmak üzere; iflas veya tasfiyesini, ilgili branşlarda yapılan ruhsat iptallerini, tüm branşlarda sözleşme yapma yetkisinin kaldırıldığını ve sigorta sözleşmesinin devamı sırasında ortaya çıkabilecek, sigorta ettiren ile sigorta sözleşmesinden yararlanacak kimselerin hak, borç ve yükümlülüklerini doğrudan etkileyebilecek nitelikteki her türlü değişiklik ve gelişmeleri, sigorta ettirene veya sözleşmeden menfaat sağlayacak kişilere, en geç on iş günü içinde bildirir.
Bilgilendirmenin şekli
Madde 11 – (1) sigortacı, sözleşmenin yürürlükte olduğu süre içindeki bildirim yükümlülüğünü taahhütlü mektup, faks, telgraf, elektronik posta veya güvenli elektronik imza ile yerine getirir.
(2) sigortacının, çağrı merkezi kanalıyla veya telefon ile yapacağı bildirimler, görüşmenin manyetik veya dijital ortamda kayıt altına alınmış olması ve bu durumun da sigortacı tarafından ispat edilmesi halinde gereği gibi yerine getirilmiş sayılır.
(3) bildirim yükümlülüğünün bu maddede yazılı şekillerde yerine getirilebilmesinin mümkün bulunmadığının tespiti halinde, gerekli bildirimler, müsteşarlığın uygun görüşü alınarak ve müsteşarlıkça uygun görülecek usulde basın ve yayın kuruluşları yoluyla da yapılabilir.
Bilgi talepleri ve şikayetlerin cevaplandırılması
Madde 12 – (1) sigortacı, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayanlar tarafından yazılı veya elektronik iletişim araçlarıyla kendisine yöneltilen sigortaya ilişkin şikayetlerle, sözleşmeye bağlı olarak yapılacak ödemeler de dahil olmak üzere sözleşmeye ilişkin her türlü bilgi taleplerini, başvurunun kendisine ulaşmasından itibaren on beş iş günü içinde cevaplandırmak zorundadır.
(2) sigortacı, birinci fıkradaki gerekleri yerine getirebilmek amacıyla asgari iki kişiden oluşan, şikayet ve bilgi taleplerini değerlendirip sonuçlandırmakla görevli bir şikayet birimi kurar. Söz konusu şikayet birimi, sigortacıya ulaşan tüm şikayetlere ilişkin kayıtları ve istatistikleri tutar ve üçer aylık dönemler itibarıyla, müsteşarlığın tespit edeceği usul ve esaslara uygun olarak şikayetlere ilişkin konularda müsteşarlığa rapor gönderir.
Beşinci bölüm
Kamuoyunun bilgilendirilmesi
İnternet sitesi kurma zorunluluğu
Madde 13 – (1) sigorta ettiren, sigortalı ve lehdarların, sigortacılığa ve mevzuata ilişkin gelişmelerden sürekli olarak bilgilendirilmelerini teminen sigortacı, gerekli bilgi işlem alt yapı çalışmalarını yapmak ve bu çerçevede müsteşarlıkça belirlenecek şartları yerine getirmek üzere gerekli idari ve teknik tedbirleri almakla yükümlüdür.
(2) sigortacı, genel hükümler ile bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde bilgilendirme faaliyetini etkin olarak yürütebilmek amacıyla kurumsal internet sitesi oluşturur. Ancak, bu yönetmeliğin yayımı tarihi itibarıyla halihazırda internet sitesi bulunanlar mevcut sitelerinde yer alan sayfa, doküman ve formların şekil ve içeriklerini bu madde hükümlerine göre güncelleyerek yeniden düzenler.
(3) sigortacı, bilgilendirme faaliyetinin etkin olarak yürütülebilmesi ve ilgililerin ihtiyaç duyacakları bilgiye en kısa ve kolay yoldan ulaşabilmesi amacıyla, aşağıdaki bilgi veya belgelerin yer alacağı sayfa ve formları kolaylıkla okunabilir bir puntoda, ayrı ayrı ve ana sayfadan doğrudan bağlantı vermek suretiyle oluşturarak kurumsal internet sitesi aracılığıyla kamuoyunun bilgisine sunar.
A) sigortacıya ilişkin genel bilgiler başta olmak üzere sigortacının ortaklık yapısı, idari yapısı ve sermayesine ilişkin bilgiler,
B) faaliyet gösterilen branşlar ile bu çerçevede sunulan sigortacılık hizmetleri ve ürünler ile ilgili bilgiler,
C) sigorta ürünleri çerçevesinde teminat kapsamında olmamasına rağmen ek sözleşme ile teminat kapsamına alınabilecek kıymetler, rizikolar veya sözleşmeye konulabilecek özel hükümlere ilişkin bilgiler,
Ç) sözleşmeye konu rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigorta ettirenin, sigortalının ya da lehdarın hak ve yükümlülükleri ile bunların izlemesi gereken prosedüre ilişkin bilgiler,
D) vergi uygulamalarına ilişkin bilgiler,
E) genel müdürlük ve bölge müdürlükleri başta olmak üzere adres, elektronik posta, telefon ve faks numaraları,
F) acentelere ilişkin irtibat adresleri, telefon ve faks numaraları,
G) şikayet ve başvuruların yapılma şekli ve usulleri,
Ğ) sigorta ettirenlerin, sigortalıların veya sigortadan menfaat sağlayan kişilerin internet üzerinden bilgi talep edebilmesine ve uzaktan erişimle şikayette bulunabilmesine olanak sağlamaya yönelik oluşturulacak elektronik formlar,
H) istatistiki veriler ve diğer bilgiler.
(4) üçüncü fıkrada yazılı yükümlülüklere ek olarak sigortacı; sigorta ettirenlerin, sigortalıların veya sigortadan faydalanacak diğer kişilerin,
A) poliçe bilgileri ile tazminat ödemelerine ilişkin işlemlerin güncel haline,
B) (a) bendine ek olarak hayat sigortası sözleşmelerinde; tahakkuk eden ve tahsil edilen primlere, verilen teminatlara ve her bir teminata ilişkin tutarlara, kesintilere (komisyonlar, idari ve tahsil masrafları ile diğer giderler), varsa birikim ve kar payı tutarına, kar payı oranlarına, iştira, ikraz ve tenzil değerlerine, ikraz ve tenzildeki sözleşmelerin durumuna,
C) müsteşarlıkça uygun görülecek diğer konulara ve verilere,
On-